Các nội dung chính trong bài viết
ToggleĐất phèn chiếm khoảng 12% diện tích đất nông nghiệp Việt Nam (Bộ NN&PTNT, 2022), tập trung chủ yếu ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và Duyên hải miền Trung. Đây là thách thức lớn đối với an ninh lương thực và phát triển bền vững do khả năng gây thoái hóa đất, ô nhiễm nguồn nước và suy giảm đa dạng sinh học.
Vậy đất phèn là gì? Quá trình hình thành và biện pháp cải tạo đất nhiễm phèn như thế nào cho hiệu quả?
Đất nhiễm phèn là đất chứa nhiều gốc sunfat (SO42-), độ PH thấp chỉ từ 2-3 và lượng chất độc Al3+, Fe2+, SO42 rất cao. Do đó, khả năng trao đổi và đệm của môi trường đất bị phá vỡ, đất không mất khả năng tự làm sạch. Những điều này làm cho đất bị ô nhiễm, theo đó thực vật và vi sinh vật sẽ bị tiêu diệt hàng loạt.
- NGUYÊN NHÂN HÌNH THÀNH VÀ TÍNH CHẤT ĐẤT PHÈN
Ngoài các yếu tố trên gây hình thành đất nhiễm phèn (đất chua mặn). Cũng có trường hợp nước phèn từ những nơi khác đã gây nhiễm phèn cho môi trường sinh thái đất. Đất phèn phổ biến ở vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới.
Nguyên nhân hình thành đất nhiễm phèn
Yếu tố tự nhiên
Đất phèn chủ yếu hình thành ở vùng có thủy triều lên xuống, nơi các vật liệu trầm tích bị ảnh hưởng bởi nước biển.
Khi nước biển xâm nhập vào vùng đất ngập mặn, các hợp chất chứa lưu huỳnh kết hợp với sắt trong đất tạo thành khoáng pyrit (FeS₂).
Khi đất bị khô hoặc được đào xới, pyrit bị oxy hóa tạo ra axit sulfuric (H₂SO₄), làm giảm mạnh độ pH của đất, gây ra tình trạng đất phèn.
Tác động của con người
Việc khai hoang, đào kênh thoát nước làm thay đổi mực nước ngầm, thúc đẩy quá trình oxy hóa pyrit, làm tăng tính chua của đất.
Sử dụng phân bón hóa học không hợp lý, người dân dùng các sản phẩm phân bón có chứa nhiều lưu huỳnh, lâu ngày do không cải tạo, đất bị phơi nhiễm và oxy hóa dẫn đến nhiễm phèn.
Canh tác không đúng cách khiến đất phèn bị suy thoái nhanh hơn.
Đặc điểm của đất phèn
Độ pH thấp: Thường từ 2 đến 4, gây khó khăn cho cây trồng.
Hàm lượng nhôm, sắt cao: Khiến đất trở nên độc hại đối với cây trồng.
Kết cấu chặt, khó thoát nước: Dễ bị úng vào mùa mưa và khô cứng vào mùa nắng.
Nghèo dinh dưỡng: Hàm lượng lân và kali thấp, không đủ cung cấp cho cây trồng.
TÍNH NGHIÊM TRỌNG CỦA ĐẤT NHIỄM PHÈN ĐỐI VỚI CÂY TRỒNG
Đất không thể tự cải tạo, nếu thiếu dưỡng chất nên cây không thể phát triển. Đất phèn gây ảnh hưởng xấu đến quá trình trao đổi và hấp thu dưỡng chất trong đất.
Đất phèn làm hạn chế khả năng trao đổi chất dinh dưỡng cây trồng. Cây trồng thường sinh trưởng và phát triển kém, mang lại sản lượng thấp.
Đất không thể tự cải tạo, thiếu dinh dưỡng, trong khi đó cây cần các chất này để sinh trưởng nên cây không thể phát triển.
Một số hiện tượng thường xuất hiện ở cây trồng: chết mầm, chết mạ (cây lúa), vàng lá, chậm trổ bông,…
CÁC BIỆN PHÁP CẢI TẠO ĐẤT PHÈN HIỆU QUẢ
Cày sâu và phơi ải:
Một trong số các kỹ thuật cải tạo đất phèn đầu tiên cần được kể đến đó là cày sâu, phơi ải. Vậy cụ thể thì kỹ thuật này như thế nào? Ở đây, cày sâu chính là cách để bà con làm cho bề mặt đất bị chua lộ ra ngoài một cách nhiều nhất có thể. Và sau đó thì ta tiếp tục đưa một lượng nước mưa hay nước tưới tiêu vào. Công đoạn này sẽ giúp rửa sạch đi lớp đất chua đó nhé.
Ngoài ra, công tác phơi ải hiểu đơn giản là sử dụng nguồn năng lượng mặt trời nhằm kiểm soát tối đa các tác nhân gây bệnh hại trong đất trồng. Chủ yếu là phủ các lớp bóng trong suốt lên bền trên bề mặt của đất. Điều này nhằm giữ cho nguồn năng lượng từ mặt trời có thể tiêu diệt hoàn toàn các mầm bệnh.
Biện pháp thủy lợi:
Để trồng trọt thuận lợi trên vùng đất nhiễm phèn, biện pháp thủy lợi được ưu tiên đặt lên hàng đâu. Xây dựng hệ thống mương máng, kênh tưới, kênh tiêu song song đê rửa phèn trong đất và hạ thấp mạch nước ngầm.
Tiến hành bón vôi:
Giải pháp hữu hiệu khác để cải tạo đất phèn là bón vôi. Mục đích chủ yếu là để cung cấp canxi việc giúp khử chua, giảm tính độc hại của hàm lượng sắt và nhôm tự do.
Gia tăng phân bón hữu cơ, phần chuồng, phân vi lượng, phân đạm, phân lân,…
Giúp tăng lượng mùn giúp chất giữ dinh dưỡng tốt, tăng độ phì nhiêu. Cải thiện pH, tạo điều kiện vi sinh vật phát triển. Bón phân cân đối, điều chỉnh phù hợp giữ N,,P,K để hợp lý cho cây trồng. Tránh sử dụng phân chứ lưu huỳnh như đạm sunfat, phân kali,…
BÍ QUYẾT CẢI TẠO ĐẤT PHÈN BẰNG ORGANIC CARBON NHẬT BẢN (CARBON HỮU CƠ).
Carbon hữu cơ là gì?
Organic Carbon là một vật liệu mới có nguồn gốc từ Nhật Bản, được tạo ra bằng phương pháp chế biến xenlulo ở cấp độ nguyên tử thông qua quy trình sản xuất đặc biệt. Đây là một vật liệu không tồn tại trong tự nhiên mà được tổng hợp hoàn toàn bằng công nghệ hiện đại.
Organic Carbon có khả năng hấp thụ Ion cực kỳ tốt, là thể thù hình hoạt động mạnh của nguyên tố Carbon. Nhờ đó, Vật liệu Carbon hữu cơ dễ dàng hấp dẫn các vật chất khác, đồng thời nhanh chóng phân giải.
Tính kiềm (pH > 8), cân bằng pH môi trường đất
Vì sao Organic Carbon là bí quyết cải tạo đất phèn?
pH trong Organic Carbon cao trung hòa được pH thấp trong đất nhiễm phèn.
Khả năng hấp thụ I- On của Organic Carbon cực kỳ tốt, hấp thụ và phân giải các pyrit (FeS₂), các I-on Al3+, Fe2+, SO42 .
An toàn tuyệt đối với con người và cây trồng, có thể sử dụng Organic Carbon với đất đang canh tác.
Giúp hệ vi sinh vật phát triển và hồi phục đất, làm cho cây trồng dễ hấp thụ hơn.
Là sản phẩm công nghệ đột phá đến từ Nhật Bản, Đạt chứng nhận OMJ
>>> Xem thêm vềgiải pháp Organic Carbon