“Phát hiện dấu hiệu bệnh ở lợn trước khi các triệu chứng nghiêm trọng xuất hiện có thể là yếu tố quyết định giữa điều trị thành công và tổn thất nặng nề. Phát hiện sớm bệnh tật là nền tảng của việc quản lý sức khỏe hiệu quả trong chăn nuôi lợn. Nghiên cứu cho thấy những thay đổi nhỏ về hành vi, ngoại hình và trạng thái thường xuất hiện vài ngày trước khi các triệu chứng rõ ràng lộ diện.”
Dấu hiệu thể chất của lợn bị bệnh
Những dấu hiệu sớm nhất của lợn bị bệnh thường liên quan đến sự thay đổi về ngoại hình. Lợn khỏe mạnh có bộ lông bóng mượt, trong khi lợn bị bệnh thường có lông xù xì, bẩn hoặc dựng đứng. Ngoài ra, lợn có da sáng màu có thể xuất hiện sự thay đổi rõ rệt về sắc tố – trở nên nhợt nhạt, xanh tím hoặc đỏ – đây là dấu hiệu quan trọng của các vấn đề tuần hoàn.
Khi kiểm tra ngoại hình, cần tập trung vào một số khu vực chính:
- Vùng đầu: Mắt lờ đờ, có dịch chảy, mũi khô (đôi khi bị nứt nẻ)
- Thể trạng cơ thể: Gầy gò, hõm bụng, sụt cân rõ rệt
- Khu vực hậu môn: Phần mông bẩn, có dấu hiệu tiêu chảy
Bên cạnh những thay đổi về ngoại hình, các triệu chứng thể chất cũng sẽ tiến triển khi bệnh phát triển. Ho, khó thở hoặc “thở thụp thụp” thường là dấu hiệu của các bệnh về hô hấp. Các dịch tiết bất thường từ mắt, mũi, âm hộ hoặc trực tràng cũng cần được chú ý ngay lập tức.
Sự thay đổi trong kết cấu phân là một chỉ báo quan trọng về sức khỏe tiêu hóa. Lợn khỏe mạnh có phân rắn, dạng viên, trong khi tiêu chảy hoặc táo bón có thể là dấu hiệu của nhiều loại bệnh khác nhau. Ngoài ra, nếu lợn bị nôn mửa, đây có thể là biểu hiện của bệnh viêm dạ dày ruột lây truyền hoặc loét dạ dày.
Những Thay Đổi Hành Vi Cần Theo Dõi
Hành vi của lợn là một dấu hiệu quan trọng giúp phát hiện sớm bệnh tật, thường xuất hiện trước các triệu chứng thể chất rõ rệt. Đầu tiên, cần chú ý đến những thay đổi trong thói quen sinh hoạt hàng ngày, vì lợn khỏe mạnh thường duy trì nhịp sinh hoạt ổn định và luôn tỉnh táo, năng động.
Lợn bị bệnh thường giảm hoạt động, dành nhiều thời gian nghỉ ngơi hơn bình thường. Chúng có thể tự cô lập, nằm riêng khỏi đàn – đây là dấu hiệu đáng báo động vì lợn vốn là loài có tính xã hội cao. Thực tế, sự tách biệt khỏi đàn thường là dấu hiệu sớm nhất cho thấy có điều gì đó không ổn.
Những thay đổi về tư thế cũng là chỉ báo đáng tin cậy:
Nằm sấp với tai cụp xuống
Đi lại với lưng cong và đuôi cụp
Ngồi kiểu “chó ngồi” với hơi thở khó khăn
Ngoài ra, sự thay đổi trong hành vi ăn uống cũng là dấu hiệu cảnh báo sớm. Các nghiên cứu cho thấy việc giảm lượng thức ăn tiêu thụ thường xảy ra trước khi xuất hiện triệu chứng bệnh lý lâm sàng, điều này có thể được phát hiện thông qua các hệ thống giám sát tự động. Khi gặp vấn đề sức khỏe, lợn cũng có xu hướng thay đổi thói quen uống nước, thường uống ít lần hơn nhưng trong thời gian dài hơn.
Tương tác xã hội của lợn cũng suy giảm đáng kể. Lợn bị bệnh thường ít hung hăng hơn, giảm sự tương tác với những con khác trong chuồng. Chúng cũng ít quan tâm đến con người, môi trường xung quanh, thức ăn hoặc nước uống. Hơn nữa, nếu lợn không có các phản ứng âm thanh hay hành vi chơi đùa như bình thường, điều này có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Khi nào cần gọi bác sĩ thú y
Hiểu khi nào cần tìm sự trợ giúp chuyên môn là điều quan trọng để quản lý bệnh tật hiệu quả. Một số tình huống yêu cầu can thiệp thú y ngay lập tức, trong khi một số khác có thể được theo dõi trong một khoảng thời gian ngắn.
Gọi bác sĩ thú y ngay lập tức nếu lợn có các dấu hiệu sau:
Hoàn toàn từ chối ăn
Không có phân trong nhiều giờ
Bụng trướng to
Trầm cảm hoặc không muốn di chuyển
Khó thở
Sốt
Nhìn chung, nếu lợn vẫn ăn nhưng ăn ít hơn bình thường, có thể theo dõi trong 24 giờ trước khi liên hệ với bác sĩ thú y. Tuy nhiên, nếu tình trạng chán ăn kéo dài hơn thời gian này, cần có sự đánh giá chuyên môn.
Giảm cân thường không phải là trường hợp khẩn cấp, nhưng vẫn cần được kiểm tra theo lịch trình. Đặc biệt, tránh sai lầm phổ biến khi sử dụng nhiều loại thuốc cùng lúc (chẳng hạn như thuốc tẩy giun và kháng sinh) với mong muốn “chữa trị tất cả”. Cách tiếp cận này thường làm trì hoãn chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả.
Tình trạng què cần được chú ý khẩn cấp nếu có dấu hiệu gãy xương rõ ràng, vết thương hở hoặc nếu lợn không thể chống đỡ trọng lượng cơ thể trên chi bị ảnh hưởng. Quan trọng nhất, bất kỳ con lợn nào không thể đứng dậy cần được kiểm tra ngay lập tức vì đây có thể là dấu hiệu của bệnh nghiêm trọng.
Việc quan sát từng con lợn hàng ngày là điều thiết yếu để phát hiện bệnh sớm. Khi dành thời gian theo dõi đàn lợn kỹ lưỡng, bạn sẽ quen thuộc với những thay đổi nhỏ, giúp nhận diện các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn trước khi chúng trở nên nghiêm trọng.
>>>Xem thêm ứng dụng Organic Carbon trong phòng bệnh và xử lý môi trường cho heo.
